Radio Białystok | Magazyny | Podróże po kulturze | W Białymstoku otwarto wystawę poświęconą Kodeksowi Supraskiemu
W Białymstoku otwarto w niedzielę (21.05) wystawę plenerową poświęcona Kodeksowi Supraskiemu - cennemu zabytkowi piśmiennictwa słowiańskiego, wpisanemu na listę "Pamięci świata" UNESCO. Obecny rok jest Rokiem Kodeksu Supraskiego w województwie podlaskim.
Częstym problemem przy wyświetlaniu playera jest używanie Adblocka.
Dłuższe dźwięki na niektórych wersjach przeglądarki Chrome są ucinane.
Ekspozycję "Kodeks Supraski w kontekście relacji bizantyńsko-słowiańskich", przygotowaną we współpracy z ambasadą Bułgarii w Polsce, oglądać można na ogrodzeniu prawosławnego soboru św. Mikołaja w centrum Białegostoku. Kodeks opisywany jest na tej wystawie jako największy objętościowo, zachowany pomnik cyrylicy z X wieku tzw. presławskiej szkoły piśmienniczej (literackiej) z Bułgarii.
Kodeks Supraski powstał pod koniec X wieku na terenie obecnej Bułgarii, a odkryty został w 1823 roku w ówczesnym klasztorze bazylianów w Supraślu przez księdza prof. Michała Bobrowskiego z Wilna. Zaliczany jest do najstarszych i najcenniejszych na świecie zabytków języka i piśmiennictwa słowiańskiego; jest też nieocenionym źródłem do badań nad językiem starocerkiewno-słowiańskim.
Kodeks napisany jest cyrylicą; zawiera 27 żywotów świętych i 22 nauki ojców Kościoła przeznaczonych na miesiąc marzec, a także jedną modlitwę. Nie wiadomo w jakich okolicznościach opuścił Bułgarię. Jedna z wersji mówi o podarowaniu Kodeksu klasztorowi supraskiemu w XVI wieku przez fundatora monasteru Aleksandra Chodkiewicza. Księga ma 285 kart - 151 z nich przechowywanych jest w Bibliotece Narodowej w Warszawie. Część druga, licząca 118 kart, znajduje się w Bibliotece Uniwersytetu w Lublanie w Słowenii, a 16 kart w Rosyjskiej Bibliotece Narodowej w Sankt Petersburgu.
Z wnioskiem o ustanowienie 2023 roku Rokiem Kodeksu Supraskiego w regionie wystąpił do samorządu województwa podlaskiego prawosławny arcybiskup białostocko-gdański Jakub; w listopadzie radni przyjęli stosowną uchwałę. W 2023 r. wypadają ważne rocznice związane z kodeksem: tysiąclecie istnienia tego zabytku piśmiennictwa, jubileusz 500-lecia od momentu, kiedy trafił do biblioteki supraskiego klasztoru oraz 200-lecia jego odnalezienia w tym monasterze.
Jak poinformował ks. Jarosław Jóźwik - kanclerz działającej w zabudowaniach monasterskich Akademii Supraskiej - powołany został komitet organizacyjny obchodów, pod przewodnictwem arcybiskupa Jakuba. W ramach obchodów planowana jest na wrzesień międzynarodowa konferencja naukowa w Białymstoku i Supraślu. Powstaną też trzy rzeźby - pulpity z kamienia z otwartym Kodeksem Supraskim, które staną w Białymstoku, Supraślu i podlaskiej wsi Wólka Wygonowska - miejscu urodzenia prof. Bobrowskiego. Planowane jest również tłumaczenie kodeksu na język polski; pracuje nad tym grupa naukowców różnych specjalności. Będzie też wydana książka dla dzieci, w przystępnej dla nich formie opowiadająca historię tego kodeksu.
Dwie artystki pochodzące z Białegostoku wydały debiutancką płytę ze wschodniosłowiańskimi kolędami i instrumentami. Duet Wspak, czyli Adrianna Kafel-Woźniak (śpiew, suka biłgorajska, fidel płocka, wspak - to instrument przypominający wyglądem i brzmieniem wiolonczelę) oraz Aleksandra Pura-Cidyło (śpiew, skrzypce) nagrały album "Radist z neba".
Zobaczymy tam nagradzane na całym świecie rowery. W białostockiej galerii Alfa czynna jest wystawa stała jednośladów "Mad bicycles", które stworzył białostocki projektant Adam Zdanowicz w ciągu 10 lat swojej działalności.
Ten performans to wypowiedź artystyczna lalkarza, który przygląda się sobie i obecnej sytuacji młodych ludzi sztuki. W internecie oglądać możemy "Formę Manifesto" zrealizowaną przez absolwenta białostockiej Akademii Teatralnej Oskara Lasotę.
Już można planować środowe południe - w Ratuszu w Białymstoku o 12:00 spotkanie z autorami książki "Suraż, stan. 2 - średniowieczna nekropola na pograniczu polsko-rusko-jaćwieskim".
To wyjątkowy album, który nie tylko pokazuje piękno przyrody, ale też je opisuje w poetycki sposób. "Narew Rzeka Obrazów" filmowca, fotografa Zdzisława Folgi i poety Rafała Krasuckiego to unikatowe wydawnictwo, które powstało na 30-lecie Łomżyńskiego Parku Krajobrazowego Doliny Narwi.
Dziwny jest to serial: z jednej strony to produkcja szpiegowska, w której pojawiają się tajniacy z CIA i MI5, a z drugiej - to historia kilku przyjaciół, których połączyła wspólna robota, tj. rozwikłanie sekretu śmierci chińskiego ambasadora, który zmarł w jednym z ekskluzywnych londyńskich hoteli po przedawkowaniu narkotyków, a jego córka została porwana przez agenta...
Prowincja według słowników to - zamieszkany obszar z dala od stolicy. Termin używany potocznie, z lekceważeniem, dla obszarów opóźnionych w rozwoju cywilizacyjnym i kulturalnym ze względu na odległość od centrum politycznego, gospodarczego czy kulturalnego. Tymczasem prowincja rządzi.
Pomysł na ożywienie zdjęć dzięki sztucznej inteligencji ma białostocki reżyser teatralny i kompozytor Michał Dąbrowski. To historie uwiecznione na fotografii, takie jak: zdjęcie mostu, po którym przejeżdża konny dyliżans czy ludzie spacerujący obok hotelu Ritz.
"Kościół prawosławny czci większą liczbę świętych mężczyzn niż świętych kobiet. Nie znaczy to jednak, że święte kobiety są mniej czczone niż święci mężczyźni".
Prowadzący:
Andrzej Bajguz