Premier Litwy odwiedził Suwałki

Premier Litwy Saulius Skvernelis przyjechał w niedzielę do Suwałk,  gdzie m.in. weźmie udział w obchodach Dnia Niepodległości Litwy. Z  prezydentem miasta rozmawiał o utworzeniu w Suwałkach Centrum Oświaty i  Kultury Litewskiej.

Na Suwalszczyźnie są największe w Polsce skupiska mniejszości litewskiej

Na Suwalszczyźnie są największe w Polsce skupiska mniejszości litewskiej. W  gminie Puńsk, nazywanej nawet "najbardziej litewską w Polsce", około 80  proc. mieszkańców deklaruje narodowość litewską.

Wizytę w Suwałkach litewski premier rozpoczął od spotkania w ratuszu z  prezydentem miasta Czesławem Renkiewiczem. Podobne odbyło się w  Suwałkach pół roku temu.

Z prezydentem Suwałk szef litewskiego rządu rozmawiał o powołaniu w  tym mieście Centrum Oświaty i Kultury Litewskiej. Litwini chcą tam  utworzyć przedszkole i szkołę z litewskim językiem nauczania, zależy im,  by powstała jak najszybciej. Oczekują, że samorząd pomoże w znalezieniu  odpowiedniej lokalizacji.

Według Litwinów, jest wyraźna potrzeba utworzenia litewskiego  przedszkola w Suwałkach, natomiast projekt utworzenia litewskiej szkoły w  tym mieście należy jeszcze oszacować. Potrzeba wynika z tego, że do  Suwałk przenosi się coraz więcej młodych litewskich rodzin z Puńska i  Sejn. Pracują w Suwałkach głównie w branży handlowej. W głównej mierze  obsługują swoich rodaków, których codziennie kilka tysięcy przyjeżdża z  Litwy do Suwałk na zakupy.

Prezydent Renkiewicz podczas spotkania poinformował premiera Litwy,  że pod koniec tego roku będzie dysponował budynkiem w centrum miasta,  który będzie mógł przekazać stronie litewskiej w dzierżawę albo sprzedać. Renkiewicz dodał, że w budynku mieszczą się obecnie dwie  instytucje, które zmienią miejsce. 

- W końcówce tego roku pojawi się możliwość przekazania pod potrzeby  mniejszości litewskiej jednego z obiektów, gdzie obecnie prowadzona jest  działalność związana z kulturą. Ustalamy w jakiej odbędzie to formie.  Nie wiem jak liczna jest społeczność litewska, bo nie prowadzimy  statystyk. To oni muszą ocenić, jak powiększyła się ich zbiorowości i na  ile nasze propozycje spotkają się z ich dobrym odbiorem - powiedział prezydent Suwałk.

Premier Skvernelis powiedział podczas spotkania, że Litwini chcieliby zobaczyć, czy budynek spełnia ich oczekiwania i potrzeby, a wtedy  określą, czy są zainteresowani wieloletnią dzierżawą czy kupnem.

Premier dodał, że mniejszość litewska chce jeszcze w tym roku, od 1  września, uruchomić przedszkole z litewskim językiem nauczania. Poinformował, że jest duże zainteresowanie taka placówką. Prezydent Renkiewicz zaproponował Litwinom, by stworzyli grupę przedszkolną  podobnie jak robią to w Suwałkach niewielkie prywatne przedszkola z  dotacją od samorządu.

Renkiewicz dodał, że formalności związane z powstaniem Centrum  Oświaty i Kultury Litewskiej mogą się przedłużyć, gdyż propozycję będzie  musiała zaakceptować również rada miejska w Suwałkach. Trzeba też  będzie dostosować budynek do działalności takiego centrum.

Premier Litwy po spotkaniu powiedział dziennikarzom, że widzi  pozytywne podejście w Suwałkach do kultury i edukacji litewskiej. - Dla  nas jest ważne i przedszkole, i centrum kultury i chcemy, by w tym roku  były już rozstrzygnięcia. Jeżeli będzie potrzeba, rząd Litwy wesprze  finansowo te przedsięwzięcia - dodał Skvernelis.

Obchody Dnia Odzyskania Niepodległości przez Litwę

Wieczorem szef litewskiego rządu weźmie udział w obchodach Dnia  Odzyskania Niepodległości przez Litwę, które odbędą się w Suwałkach po  raz pierwszy. Rocznica przypada 16 lutego, ale premier Skvernelis będzie  ją obchodził w Litwinami z Suwałk w niedzielę 10 lutego.

16 lutego 1918 roku Rada Litewska (Taryba) pod przewodnictwem Jonasa  Basanavicziusa podpisała akt ogłaszający niepodległość kraju. Podpisało  go 20 sygnatariuszy, m.in. Stanisław Narutowicz, brat pierwszego  prezydenta niepodległej Polski Gabriela Narutowicza.

W czasie podpisania Aktu Litwa była pod niemiecką okupacją; dokument  wyrażał wolę narodu stworzenia niepodległego państwa litewskiego.  Realnie powstało ono kilka miesięcy później, wraz z zakończeniem I wojny  światowej. W listopadzie 1918 roku Augustinas Voldemaras sformował  pierwszy rząd litewski, a w kwietniu 1919 roku Antanas Smetona został  pierwszym prezydentem Litwy.

źródło: IAR/PAP | red: wsz, mag